Psychologia kolorów: Kolor biały

Czy o białym kolorze jest w ogóle sens pisać? Oczywiście, że tak! Biały to coś więcej, niż najczęściej spotykany kolor tła – biała, wolna przestrzeń, umiejętnie wykorzystana, może bardzo korzystnie wpływać na projekty. Tylko czy ktoś kiedykolwiek widział kolor biały?

Istota koloru białego

Biały? To nie jest tak niepozorny kolor, jak mogłoby się wydawać.

Barwa biała, tak samo, jak czarna, to barwa z zerowym nasyceniem koloru. Z tą tylko (albo aż) różnicą, że czarny kolor posiada zerową jasność, zaś kolor biały ma maksymalną wartość jasności. W świecie cyfrowym jest to bardzo proste do opisania – w systemie RGB, a więc w systemie, w którym wyświetlane są kolory na wszystkich kolorowych ekranach świata, czarny ma najniższą możliwą wartość R:0, G:0, B:0, z kolei biały opisany jest maksymalnymi wartościami, tj. R:255, G:255, B:255. Bardziej biało się już nie da i koniec. Tyle świat cyfrowy, a świat rzeczywisty? Mleko jest białe, chmury są białe, śnieg jest biały, światła w samochodzie są białe, zęby są białe… ale to wszystko jest białe „na swój sposób”. Światło białe jest mieszaniną wszystkich barw, gdzie każdej barwy jest w mieszaninie tyle samo. Jednak prawie nigdy każda barwa nie występuje w mieszaninie w takiej samej ilości. Biały sufit będzie odbijał nieco koloru z zielonej ściany, mleko w niebieskim kubku straci na czystości koloru zwłaszcza przy ścianach naczynia, a kiedy zbliżymy dłoń do kartki papieru to oprócz cienia dostrzeżemy na papierze delikatną plamę w kolorze beżowym. Wystarczy lekkie zachwianie jednego koloru i z białej barwy zrobi się barwa „mniej biała”. W ten sposób można manipulować temperaturą barwową, by otrzymać biel chłodną, ciepłą, neutralną, dzienną… i jeszcze pewnie by się jakaś odmiana znalazła. Tylko po co w ogóle o tym wszystkim piszę? W zasadzie tylko i aż po to, by pokazać, że w świecie rzeczywistym, jak w przypadku koloru czarnego, nie ma jedynej słusznej bieli, a samo odczytywanie białego koloru przez ludzkie oko jest wrażeniem subiektywnym, innym dla każdego z nas. No tak, każdy kolor jest subiektywnie odbierany przez różne pary oczu, jednak w przypadku bieli różnice są największe. Ale w porządku, dość teorii o barwach i świetle, czas na trochę psychologii koloru białego.

pencil

Biały kolor potrafi doskonale zagrać w negatywnej przestrzeni i stworzyć w ten sposób ciekawe, na pierwszy rzut oka niewidoczne kształty. Inne przykłady takich znaków to Carrefour, Toblerone, Fedex, czy F1.
Źródło: Reghardt Grobbelaar

Co można powiedzieć o kolorze białym? Na pewno to, że jest symbolem czystości, niewinności, elegancji, czy również duchowości. Stąd biała suknia panny młodej, białe nakrycie stołu podczas uroczystej kolacji, czy białe szaty dzieci idących do komunii, ale biel to również kolor higieny, stąd białe fartuchy personelu służby zdrowia. Ja jednak chciałbym zwrócić uwagę na inny aspekt białego koloru, jako że główna tematyka tego bloga to grafika użytkowa i projektowanie. Mianowicie biel to przestrzeń, wolność, lekkość i swoboda. Tak, te określenia mają wiele wspólnego z dobrymi praktykami projektowania. Rozpoczynając pracę nad projektem, zawsze zaczynamy od białej, pustej kartki. Ta kartka daje właśnie swobodę i przestrzeń do pracy, ale też ta sama kartka zdaje się prosić, by na koniec pracy zostawić w projekcie dostateczną ilość wolności i przestrzeni, niekoniecznie jednak w białym kolorze. Subtelny minimalizm i odpowiednia przestrzeń w organizacji elementów w projekcie nie tylko ułatwia odczytanie informacji, ale również zachęca odbiorę swoją lekkością i ładem. Na szczęście w trendach grafiki użytkowej minęły te czasy, gdzie w założeniu wszystko miało się zmieścić na obszarze wielkości znaczka pocztowego, a tło musiało mieć jak najwięcej kolorów i kształtów – dzisiaj przestrzeń i swoboda jest po prostu w cenie. Wystarczy przypomnieć sobie strony internetowe sprzed kilku, kilkunastu lat i porównać je z dzisiejszymi witrynami, gdzie zdecydowanie króluje czystość i lekkość kompozycji. Oczywiście i dzisiaj można spotkać strony internetowe, czy bannery reklamowe, gdzie jest wszystko i wszędzie, ale kiepski design i jego siła w otoczeniu to temat na inną okazję. Biel daje w projekcie chwilę wytchnienia i ułatwia orientację. Warto więc odważnie trzymać wolne przestrzenie we własnych projektach i nie starać się na siłę zapełniać ich przypadkowymi elementami, żeby nie wprowadzać zamieszania dla odbiorcy. Dzięki temu projekt na pewno zyska na lekkości i łatwości w odbiorze, czyli też na użyteczności, a koniec końców o to właśnie chodzi, by design był użyteczny.

Inne odcienie koloru białego

W tym wypadku kolor biały został użyty w zestawieniu z czernią w celu podkreślenia elegancji oraz utrzymania odpowiedniej ilości przestrzeni i czystości kompozycji.  Opracowanie własne.

W tym wypadku kolor biały został użyty w zestawieniu z czernią w celu podkreślenia elegancji oraz utrzymania odpowiedniej ilości przestrzeni i czystości kompozycji.
Kliknij, aby powiększyć.
Opracowanie własne.

Pisząc o psychologii kolorów, w dobie globalizacji warto zawsze mieć na uwadze uwarunkowania kulturowe, które również w przypadku koloru białego na całym świecie są skrajnie odmienne. W naszej kulturze, tak jak wspomniałem wcześniej, biały to kolor czystości, światła, niewinności i duchowości. Zatem trudno doszukiwać się tutaj jakichś negatywnych konotacji. Jednak w starożytnych kulturach Bliskiego Wschodu biel funkcjonowała jako kolor śmierci i nieurodzaju. Być może wynikało to z obrazu pustyni i starych, białych kości ofiar, które pustynia pochłaniała, co nie było rzadkim zjawiskiem w tamtych rejonach. I o ile symbolikę bieli w kulturach starożytnych można traktować wyłącznie jako ciekawostkę, tak warto zwrócić uwagę na funkcję białego koloru w kulturze chińskiej, która to kultura jest dzisiaj coraz bardziej obecna w naszym życiu, a sam kolor w Chinach ma zupełnie inne znaczenie, niż w Europie. Mianowicie na Dalekim Wschodzie biel symbolizuje nieszczęście, rozpacz i żałobę, jest po prostu kolorem pogrzebowym. Warto pamiętać o tym fakcie, jeśli trafi nam się klient z tamtego rejonu świata.

I w ten sposób dotarliśmy do końca opowieści o białym kolorze, a tym samym do końca całego cyklu o psychologii kolorów. Kolor czarny, potem barwy podstawowe, barwy pochodne, kolor biały i koniec. Mam nadzieję, że cały cykl był dla was dość ciekawy, by dobrnąć aż tutaj i że dowiedzieliście się czegoś ciekawego na temat kolorów. Co mogę jeszcze dodać? Na pewno to, że warto świadomie posługiwać się barwami i wykorzystywać kolory tak, by osiągać jak najlepsze rezultaty w pracy z grafiką użytkową. Zachęcam więc do dalszego zgłębiania zagadnień barw, ich zestawień oraz funkcji, a na blogu już wkrótce kolejne wpisy o grafice, projektowaniu, typografii, pracy projektanta i innych podobnych, nudnych rzeczach.

W tym projekcie opakowania oparłem całość na białym kolorze, aby podkreślić proekologiczne wartości produktu, a jako że biały jest kolorem czystości i kolorem życia, doskonale oddaje charakter produktu, jakim jest biopaliwo w postaci pelletu.  Opracowanie własne.

W tym projekcie opakowania oparłem całość na białym kolorze, aby podkreślić proekologiczne wartości produktu, a jako że biały jest kolorem czystości i kolorem życia, doskonale oddaje charakter produktu, jakim jest biopaliwo w postaci pelletu. Opracowanie własne.

Kolejny przykład lekkości i minimalizmu, gdzie cała kompozycja została oparta na bieli i wolnych przestrzeniach.  Źródło: MoonTroops / packagingoftheworld.com

Kolejny przykład lekkości i minimalizmu, gdzie cała kompozycja została oparta na bieli i wolnych przestrzeniach.
Źródło: MoonTroops / packagingoftheworld.com